Kalenderhorloge

Kalender horloge in gouden kast met datum aanwijzing en repetitie a toc, in 18k goud gesigneerd;Stanley à Paris, afm.: 56mm
Revolutionaire kalender, 8e jaar na de revolutie.
De kalender, ook aangeduid met de termen Franse revolutionaire kalender en Jakobijnse kalender, was van 5 oktober of 24 oktober 1793 tot 1 januari 1806 officieel in gebruik.

De Franse republikeinse kalender, ontworpen door de wiskundige Charles-Gilbert Romme en de schrijver, acteur en dichter Fabre d´Églantine, werd ingevoerd tijdens de Franse Revolutie als gevolg van de scheiding van Kerk en Staat. De tijd werd niet langer vanaf de geboorte van Christus gerekend, maar vanaf 22 september 1792, de geboorte van de Eerste Franse Republiek.

De kalender, ook aangeduid met de termen Franse revolutionaire kalender en Jakobijnse kalender, was van 5 oktober of 24 oktober 1793 tot 1 januari 1806 officieel in gebruik.[1] Na de annexatie van de Oostenrijkse Nederlanden door Frankrijk (1795), werd ook daar de Republikeinse kalender ingevoerd : in de Burgerlijke Stand vanaf 17 juni 1796, en algemeen verplicht vanaf 3 april 1798.

Een jaar werd verdeeld in 12 maanden van elk 3 decaden van elk 10 dagen, met per jaar 5 of 6 extra dagen. Na de val van Robespierre in juli 1794 gingen er stemmen op om de kalender af te schaffen, maar in 1795 werd de kalender in de nieuwe grondwet opgenomen. Ondertussen waren de beide makers slachtoffers geworden van het Schrikbewind. De strijd tussen de zondag en de decadi zou Frankrijk zes jaar lang in twee kampen verdelen.

In de meest vergaande versie werd elke dag verdeeld in 10 uur van elk 100 minuten van elk 100 seconden, maar dit werd al gauw weer teruggedraaid.

In april 1798 werd de vermelding van de Gregoriaanse kalender officieel verboden. In 1800 nam de druk op het weer toelaten van de Gregoriaanse kalender toe. In 1802 werd de tiendaagse week door de zevendaagse vervangen. Deze hybride vorm bleef nog drie jaar bestaan.[2]

Op 10 Niv�´se van het jaar XIV (31 december 1805) werd het systeem afgeschaft. Op 1 januari 1806 ging men opnieuw over op de gregoriaanse kalender. Gedurende de commune van Parijs in 1871 is de revolutionaire kalender sporadisch gebruikt.