2018-01-12

Onze  collectie is uitgebreid met een aantal interessante sieraden van begrkristal, waarover we u graag iets vertellen.

Een reverse intaglio is een afbeelding die is uitgesneden aan de onderkant van een stuk bergkristal en gedetailleerd ingeschilderd, zodat het van de bovenkant driedimensionaal lijkt. Deze kristallen vinden hun oorsprong in de tweede helft van de negentiende eeuw, als uitvinder van het proces wordt de Belgische kunstenaar Emile Marius Pradier genoemd. De miniatuurkunstwerken van bergkristal werden gedragen in (das-)spelden, broches, knopen en manchetknopen, aan armbanden en colliers. Kristallen voor mannen hadden vaak sportieve thema’s: honden, paarden, vossen en vogels. Voor vrouwen werden monogrammen gemaakt, volgels en insecten, vlinders en bloemen. Deze sieraden zijn later veel in Engeland gemaakt en verkocht, en ergens in de geschiedenis zijn ze ten onrechte toegeschreven aan de Britse kunstenaar William Essex, een miniatuurschilder die bekend stond om zijn portten van email. William Essex had geen enkele connectie met de techniek van de "omgekeerde intaglio", toch worden deze kristalsieraden tot op de dag van vandaag “Essex crystal” genoemd.

Rond 1860 begon een Engelse goudsmid (Thomas Cooke) deze kristallen te maken voor juwelier Lambeth & Company. Ze vielen meteen in de smaak en werden zo populair dat Cooke een assistent opleidde om hem te helpen. Deze assistent, Thomas Bean, heeft later zijn eigen zoon en ook zijn kleinzoon opgeleid. Het uitsnijden en inschilderen van bergkristal op deze manier is een van de weinige kunstvormen die vrijwel in het geheim is ontwikkeld en overgedragen van generatie op generatie. De populariteit van deze kristallen bereikte aan het begin van de twintigste eeuw haar hoogtepunt, tot in de vroege jaren dertig. Vanaf toen kwamen goedkope imitaties op de markt en verdween het vakmanschap langzamerhand.

Het maken van een reverse intaglio is een tijdrovend proces. Bergkristal uit Brazilië en Madagaskar wordt met een diamantzaag gesneden, en geslepen tot een cabochon - een bolle bovenkant en een platte onderkant. Dat slijpen gebeurt soms in wel twintig stadia, volledig met de hand. De afbeelding wordt eerst op platte kant geschilderd met waterverf. Dan wordt het in de kristal gegraveerd met een kraspen, en kan het uitsnijden beginnen. Dat gebeurt met een mengsel van olie en diamantpoeder en met handgemaakt, zacht stalen gereedschap, waarvan soms 250 verschillende stuks worden gebruikt voor één afbeelding. Hoe dieper de uitsnede, des te groter het “trompe l’oeuil” effect aan de voorkant. Als de voorstelling is ingegraveerd wordt die inschilderd met enorm fijne kwasten, soms bestaand uit maar één haar. Zo ontstaat een zeer gedetailleerde afbeelding die wel driedimensionaal lijkt.

U bent van harte welkom om de sieraden te bekijken,,
op de Spiegelgracht 9.